Od 8 do 15 listopada zapraszamy do Sali Agora w Pałacu Kultury Zagłębia, gdzie prezentowana będzie wystawa prac powstałych podczas warsztatów fotograficznych  prowadzonych przez Marka Wesołowskiego, w ramach programu zajęć Pałacu Kultury Seniora.

Wernisaż wystawy odbędzie się 8 listopada 2024 o 17:00. Wstęp na wernisaż i wystawę jest bezpłatny.

Uczestnicy warsztatów prowadzonych przez Marka Wesołowskiego poznawali najważniejsze techniki tradycyjnego warsztatu fotografii. Prezentacja zatytułowana „Pamiętajcie o ogrodach” dowodzi jednak, że prace stworzone w czasie tych spotkań, to coś więcej niż tylko ćwiczenia formalne i  poznawanie technik. Na wystawie zobaczymy spójną kolekcję obrazów oddalonych od rzeczywistości, które przemawiają formą, nastrojem i metaforą. W wielu przypadkach autorzy fotografii sami stali się tematem swoich kompozycji. Eksponowane prace nasuwają skojarzenia z próbą pokazania siebie, swojego niejednoznacznego, mniej oczywistego portretu.

--------------------------------------------------

Warsztaty fotograficzne

Pierwsze urządzenie do rejestrowania i utrwalania obrazów wynaleziono w XIX wieku. Zaznaczyć wypada, że już dużo wcześniej eksperymentowano z obrazem poprzez techniki bezkamerowe, wykorzystujące papier pokryty warstwą światłoczułą, na którym układano różne przedmioty, tworzące nietrwały obraz. Przełomowym momentem okazał się dagerotyp, wynaleziony w 1839 r. przez Louisa Jacques’a Daguerre’a, który pozwalał na utrwalenie obrazu na pokrytej srebrem płycie. Od tej przełomowej chwili fotografia rozwija się i ewoluuje  bardzo dynamicznie, wprowadzając różnorodne techniki i style: od dagerotypii, kalotypii, kolodionu, czarno-białej (następnie barwnej) fotografii negatywowej na celuloidzie, fotografii natychmiastowej – Polaroid – aż po współcześnie nam panującą cyfrową.

Warsztaty fotograficzne prowadzone przeze mnie dotyczą poznania zarówno technik „pierwotnych” i alternatywnych, takich jak: fotogram1, chemigram2, luxografia3, solarygrafia4, cjanotypia5, brąz Van Dycke’a6, fotografia otworkowa7, mokry kolodion8? – jak również tych już bardziej współczesnych: Polaroid oraz fotografia cyfrowa z całym zapleczem postprodukcji, wspieranym przez programy do edycji zdjęć. Jednak celem nadrzędnym prowadzonych przeze mnie zajęć jest przede wszystkim podnoszenie świadomości fotograficznej, świadomości kadru, stanowiącej o istocie fotografii, jako równoprawnej dziedziny sztuki w całej plejadzie sztuk oraz  wykorzystanie tego medium do indywidualnych, autorskich i ekspresyjnych wypowiedzi w relacji Ja-Inni-Egzystencja i tym samym pozbawienie jej (fotografii) pierwotnych cech automatycznego zapisu.

Każdy  sezon warsztatowy  funkcjonuje pod nadanym przeze mnie tytułem (często jest to cytat z dzieła literackiego) tylko dlatego, by powstałe na zajęciach prace, były bardziej spójne i całością wyrażały wielopłaszczyznowość znaczeń.

W poprzednim sezonie (PKS sezon 2023/24) wykorzystałem utwór Jonasza Kofty „Pamiętajcie o ogrodach”, używając go, jako metafory w działaniach fotograficznych; w tym sezonie (PKS sezon 2024/25) proponuję, jako ideę – wiersz Andrzeja Szmitda  „Taki pejzaż”: z pełnym bagażem znaczeń, niekoniecznie wypełnionym interpretacją  Ewy Demarczyk w jej zaśpiewie z muzyką Zygmunta Koniecznego. Niech „Taki pejzaż” stanie się intymną krainą, do której dostępu nie mają wszelkiego rodzaju ideologie i systemy, niech będzie arkadią szarej udręki i szczerej ekstazy, które prowadzą wprost do intelektualnej i duchowej wolności.

Marek Wesołowski

1. Fotogram – technika polegająca na tworzeniu obrazów poprzez umieszczanie różnorodnych przedmiotów bezpośrednio na materiale światłoczułym (papier pokryty światłoczułą emulsją), a następnie naświetlaniu ich światłem bez konieczności użycia aparatu fotograficznego;
2. Chemigram – obraz powstaje również bez używania aparatu fotograficznego: działając chemikaliami na emulsję światłoczułą nakładamy je gestem dłoni bądź pędzlem;
3. Luksografia – na emulsję światłoczułą działamy bezpośrednio światłem, modyfikując je w kreatywny sposób;
4. Solarygrafia – odmiana fotografii otworkowej (bazą może być aparat skonstruowany z puszki metalowej bądź kartonowego pudełka etc.), wykorzystująca jako materiał światłoczuły zwykły czarno-biały papier fotograficzny; cechy szczególne: ultradługie czasy naświetlania;
5. Cyjanotypia – jedna z najstarszych technik reprodukowania obrazu, bazująca na soli żelazawej jako substancji światłoczułej i charakteryzująca się intensywnym, niebieskim zabarwieniem w zależności od użytych składników; przygotowaną wcześniej światłoczułą emulsję nakładamy pędzelkiem na papier i kopiujemy stykowo ze sporządzonego wcześniej negatywu;
6. Brąz Van Dyke – inaczej kalotypia, o charakterystycznym sepiowym zabarwieniu; przygotowanie papieru zbliżone jest jak w przypadku cyjanotypii, różnica jednak w składnikach chemicznych emulsji i sposobie wywoływania oraz utrwalania obrazu;
7. Fotografia otworkowa – technika rejestrowania obrazów przy pomocy aparatu pozbawionego obiektywu, którego funkcje przejął maleńki otworek w skrzynce, przez który wchodzi światło rzutowane na materiał światłoczuły osadzony wewnątrz camera obscura;
8. Mokry kolodion – zwany również ambrotypią – proces wynaleziony w 1851 r. przez Frederika Scotta Archera, pozwalający uzyskać szklany negatyw, umożliwiający łatwe powielanie; szczególną cechą ambrotypii jest to, że płytę szklaną (lub plastikową), pokrytą kolodium, należy naświetlić i wywołać w ciągu 15 – 20 minut, gdy emulsja jest mokra i światłoczuła;

------------------------------------------

W czasie wernisażu zaplanowane zostało działanie typu performance, bezpośrednio angażujący uczestników wydarzenia. Goście wystawy, wykorzystując przygotowane, tematycznie związane z treścią wystawy elementy, będą na żywo budować instalację artystyczną, która stanie się uzupełnieniem ekspozycji głównej.