Historia Międzykulturowego Festiwalu Folklorystycznego Zagłębie i Sąsiedzi sięga 2008 roku, w którym to Dąbrowa Górnicza stała się miejscem spotkań zespołów folklorystycznych. Wtedy to w Pałacu Kultury Zagłębia, zorganizowano po raz pierwszy Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny - Zagłębie i Sąsiedzi. Nikt wówczas nie przeczuwał, że skromny przegląd spotka się z tak wielkim zainteresowaniem i w niedalekiej przyszłości, przeobrazi się w międzynarodowy festiwal. Od samego początku nie zmieniła się jednak idea organizacji imprezy oraz jej cele, którymi jest przede wszystkim kultywowanie tradycji, propagowanie bogactwa kultury ludowej oraz przybliżenie piękna i różnorodności folkloru innych regionów Polski, nie tylko mieszkańcom regionu Zagłębia Dąbrowskiego, ale również uczestnikom konkursu. Ważną rolą przedsięwzięcia jest integracja amatorskich środowisk twórczych związanych z kulturą ludową, wymiana doświadczeń artystycznych oraz pielęgnowanie własnej tożsamości kulturowej.

Historia:

• I Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 7-8 maja 2008
• II Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 25-26 kwietnia 2009 wyniki
• III Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 23-25 kwietnia 2010
• IV Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 8-10 kwietnia 2011 wyniki
• V Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 17-19 maja 2013 wyniki
• VI Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 24-25 maja 2014 wyniki
• VII Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 24-26 kwietnia 2015 wyniki
• VIII Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 22-24 kwietnia 2016 wyniki
• IX Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 28-29 kwietnia 2017 wyniki
• X Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 20-22 kwietnia 2018 wyniki
• XI Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 27-28 kwietnia 2019 wyniki
• 12. Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 30 kwietnia - 1 maja 2021 wyniki
• 13. Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi - 16-23 kwietnia 2023 wyniki dzieci | wyniki dorośli

Festiwal ma charakter konkursu, którego uczestnikami są amatorskie grupy folklorystyczne z całego kraju. W przeglądzie co roku udział biorą zarówno dzieci, jak i dorośli w kategoriach: zespoły pieśni i tańca, kapele oraz grupy śpiewacze. Uczestnicy prezentują program autentyczny, wierny tradycyjnym wykonaniom lub artystycznie opracowany, jednak nie zmieniający w istotny sposób pierwowzoru ludowego. Występy oceniają specjaliści w dziedzinie etnomuzykologii i etnochoreografii z CIOFF (Conseil International des Organisations de Festivals de Folklore et d'Art Traditionnels), czyli Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej. Jest to działająca od 1970 roku organizacja, będąca członkiem UNESCO. W każdej kategorii, zwycięskim zespołom przyznawane są nagrody pieniężne oraz nagroda główna - Grand Prix Festiwalu. Rada Artystyczna udziela ponadto konsultacji dla kierowników, muzyków i choreografów zespołów.

Zagłębie i Sąsiedzi to nie tylko prezentacje konkursowe. Uczestnicy i widzowie co roku są świadkami niezapomnianych wydarzeń. Zarówno przepięknego, rozśpiewanego i barwnego korowodu wykonawców, maszerującego przez centrum miasta przed rozpoczęciem festiwalu, jak i mających niepowtarzalny urok, spontanicznych wystąpień wykonawców z różnych zespołów, na placu przed Pałacem Kultury Zagłębia. To właśnie te improwizowane wystąpienia, wykonywane wspólnie przez nieznające się wcześniej zespoły, doskonale oddają specyfikę, swojskość i niepowtarzalny klimat Festiwalu.

Głównym koncertom towarzyszą co roku Jarmark Rzemiosła i Kiermasz Sztuki Ludowej, w trakcie którego można nie tylko zakupić wyroby rękodzielnicze, lecz także zobaczyć jak powstają. Ulubioną atrakcją dzieci są natomiast warsztaty rękodzieła ludowego. Własnoręcznie stworzone makramy, dzieła z wiór osikowych i wikliny, czy też bibułkowe kwiaty to najwspanialsze pamiątki z festiwalu, na które najmłodsi artyści czekają co roku.

Poszczególnym edycjom towarzyszyły także, zależnie od roku, wystawy rękodzieła, biesiady Kół Gospodyń Wiejskich oraz konkursy kulinarne potraw regionalnych.

Patronat honorowy nad Festiwalem rokrocznie obejmuje Wojewoda Śląski oraz Prezydent Miasta Dąbrowa Górnicza.

Międzykulturowy Festiwal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi to propozycja godna polecenia wszystkim. Zarówno tym tęskniącym za tradycją, jak i tym, którzy lubią bawić się kolorowo, wesoło i z przytupem. Tańce, śpiewy, hulanki, swawole, regionalna kuchnia i dzieła kultury ludowej.

Cóż więcej dodać? Może tylko cichutko i przekornie:

Gęsi za wodą, kaczki za wodą,
Dąbrowiaku miły, słuchaj z ochotą.
Czerwone jabłuszko po ziemi się toczy,
Zagłębie i Sąsiedzi niech Cię zauroczy!