Laureat Srebrnego Lamparta na 61
Międzynarodowym Festiwalu w Locarno. To największy międzynarodowy sukces
polskiego filmu na tak ważnym festiwalu od 14 lat - to jest, od czasu Srebrnego
Niedźwiedzia przyznanego Krzysztofowi Kieślowskiemu w Berlinie w 1994 roku za
film „Trzy kolory: Biały".

Trzydziestoparoletnia Julia jest
fotograficzką, odnoszącą znaczące sukcesy artystyczne. Żyje w zamożnej,
inteligenckiej rodzinie. Jej mąż Piotr jest cenionym kompozytorem, właśnie
przygotowującym prawykonanie swego kolejnego utworu w Kolonii. Matka, Basia, to
uznana autorka powieści kryminalnych, Ojciec, Jurek, jest filmowcem -
dokumentalistą. Nagle ich szczęśliwe życie między Krakowem a wiejską działką
kończy się... Najpierw zdycha kochany przez wszystkich pies, a wkrótce potem
Basia skarży się na ból brzucha - lekarze diagnozują raka. Kobieta trafia do
szpitala, operacja i chemioterapia nie powstrzymują nowotworu. Choroba Basi
załamuje Jurka. Piotr nie potrafi oderwać się od pracy. Gdyby nie pomoc
Adriana, przyjaciela z którym dzieli swoją pracownię, Julia zostałaby sama
wobec wyzwań, jakie przynosi jej życie. Nadchodzi pora weryfikacji swego
widzenia świata, a może nawet moment, kiedy wszystko trzeba będzie zacząć od
początku.

Małgorzata Szumowska debiutowała
w filmie fabularnym przed ośmiu laty - niezwykle życzliwie przyjętym
„Szczęśliwym człowiekiem", uznanym - to opinia zachodnich krytyków - za trafną
metaforę życia w krajach postkomunistycznej Europy Środkowej. Jednym z wątków
filmu były relacje między dorosłym synem i matką, cierpiącą na śmiertelną chorobę.
Ta choroba staje się dla mężczyzny impulsem do nadania swemu życiu innego
biegu. Na podobnych wątkach Szumowska buduje „33 sceny z życia". Z jedną
zasadniczą wszak różnicą - o ile tam postawienie bohatera w obliczu choroby i
śmierci wydaje się sytuacją wykreowaną na potrzeby scenariusza, tu naznaczone
jest osobistym doświadczeniem reżyserki.

Na najnowszy film Małgorzaty
Szumowskiej - już wyróżniony Srebrnym Lampartem na prestiżowym Międzynarodowym
Festiwalu Filmowym w Locarno - można patrzeć jak na dzieło z kluczem.
Szumowska, córka znanych dziennikarzy, Doroty Terakowskiej i Macieja
Szumowskiego, sama stanęła w obliczu śmierci swych rodziców - Dorota Terakowska
zmarła 4 stycznia 2004 roku, a Maciej Szumowski niespełna miesiąc później.
Czyżby więc inteligencki dom filmowej Julii był w rzeczywistości domem samej
reżyserki? Wskazują na to i artystyczne zawody bohaterki i jej męża (ona jest
fotograficzką, on kompozytorem), jak też profesja rodziców (matka - jak Dorota
Terakowska - jest pisarką, ojciec - jak Maciej Szumowski - filmowcem -
dokumentalistą). A także Kraków jako - zredukowane wprawdzie do minimum, ale
jednak - tło tej historii, ba - takie samo jest nawet imię przyrodniej siostry
bohaterki.

Ale film Małgorzaty Szumowskiej
należy odczytywać głębiej: klucz personalny tłumaczy może szczerość wypowiedzi
artystycznej, ale też ogranicza możliwości interpretacyjne. W istocie „33 sceny
z życia" (liczba w tytule - jak wyjaśnia reżyserka w cytowanym poniżej
wywiadzie - nie odnosi się do wieku bohaterki, ale do ilości sekwencji
składających się na film) składają się na portret młodej kobiety w obliczu
wyzwań, jakie przed każdym stawia życie. Chodzi o moment ostatecznego rozstania
z najbliższymi - tym trudniejszy im bliższe były łączące nas więzi. Oswajanie
się z chorobą rodziców, z ich stratą to moment zyskiwania szczególnej
dojrzałości - tak emocjonalnej, jak i społecznej, czas nie tyle dojrzewania, ile
dorastania do sytuacji. Sytuacji niby naturalnej w życiu każdego człowieka, ale
przecież zaskakującej.

Umieranie i śmierć budzą w
człowieku zrozumiały niepokój i lęk, ludzka społeczność broni się przed nimi,
obudowując je - różnymi w różnych kulturach - konwenansami i tabu. Szumowska
pokazuje w swoim filmie, jak osoba o szczególnej wrażliwości oswaja się z tym
tabu, jak w sposób świadomy (choć nie zawsze) to tabu przełamuje, jak zdobywa
doświadczenie, pozwalające uwolnić się od konwenansu. Jednocześnie „33 sceny z
życia" stają się wypowiedzią pokoleniową: to film zrealizowany przez
trzydziestolatków i to po obu stronach kamery. Reżyserka i scenarzystka
Małgorzata Szumowska, operator Michał Englert, kompozytor Paweł Mykietyn,
montażysta Jacek Drosio, aktorzy Julia Jentsch, Maciej Stuhr, Iza Kuna czy
Rafał Maćkowiak przyszli na świat w latach 70., łączy ich nie tylko wiek, ale i
sposób przeżywania świata. Dotyczy to również innych aktorów - Małgorzata
Hajewska i Andrzej Hudziak - już wcześniej pracowali z Małgorzatą Szumowską.

Na szczególną uwagę zasługuje to,
że „33 sceny z życia" są międzynarodową koprodukcją - film powstał we
współpracy niemieckiego studia Pandora Film i polskich studiów STI oraz Shot
Szumowski, przy udziale duńskiego studia Zentropa, założonego przez Larsa von
Triera. Sponsorami obrazu są Polski Instytut Sztuki Filmowej, niemieckie
fundusze wspierające rozwój sztuki filmowej oraz europejski program MEDIA.
Uniwersalny charakter filmu Małgorzaty Szumowskiej podkreśla dodatkowo udział
niemieckiej gwiazdy Julii Jenstch, nagrodzonej Srebrnym Niedźwiedziem za rolę w
dramacie „Sophie Scholl - ostatnie dni", i duńskiego aktora Petera Gantzlera,
znanego z głośnego filmu „Włoski dla początkujących".