Aktualności

Dni Wolnościowe 2022

Autor: Olaf Otwinowski

Przed nami obchody Święta Niepodległości. Świętować będziemy od 30.10 do 11.11 pod hasłem „Dni Wolnościowe”.

117 lat temu Dąbrowa Górnicza była miejscem wydarzeń, które przeszły do historii jako „Dni Wolnościowe”. Od 31 października do 10 listopada 1905 roku na ulicach Zagłębia Dąbrowskiego zapanowała atmosfera wolności. Odbywały się wiece, marsze i demonstracje. Rozbrajano carskich funkcjonariuszy i przerywano posiedzenia sądów ustanowionych przez zaborcę. Przejmowano drukarnie i wydawano polskie gazety. Tworzono zalążki władzy samorządowej i służb porządkowych. Budowano Republikę Zagłębiowską.

„Dni Wolnościowe” były kulminacją rewolucji, która rozpoczęła się na początku roku 1905 i objęła całe terytorium imperium rosyjskiego. Dąbrowscy robotnicy już w lutym spontanicznie przystąpili do strajku. Walczono o poprawę warunków pracy (m.in. 8-godzinny dzień pracy) oraz swobody obywatelskie. Wiodącą siłą polityczną nadającą ton wydarzeniom w Zagłębiu Dąbrowskim była Polska Partia Socjalistyczna Józefa Piłsudskiego. W rewolucyjnych wystąpieniach brali też udział uczniowie, a dąbrowska „Sztygarka” była miejscem wielotysięcznych wieców i demonstracji. Ze względu na swój niepodległościowy charakter Rewolucja 1905 uznawana jest za czwarte powstanie narodowe.

Republika Zagłębiowska przetrwała tylko dziesięć dni. Została zdławiona przez stan wojenny. Uczestnicy rewolucyjnych wydarzeń stali się ofiarami brutalnych represji ze strony władz zaborczych. Zbudowana jednak w tym czasie świadomość polityczna robotników oraz pamięć o bohaterskich czynach bojowców PPS pozwoliła kontynuować niepodległościowe dążenia, których zwieńczeniem była odbudowa państwa polskiego w 1918 roku.

Harmonogram wydarzeń organizowanych przez Pałac Kultury Zagłębia:

  • 11 listopada g. 15:00 - występ Zespołu Pieśni i Tańca PKZ Gołowianie w Fabryce Pełnej Życia
  • 11 listopada g. 17:00 - koncert Taki Kraj w wykonaniu Chóru Zorza
  • 12 listopada g. 17:00 - złożenie kwiatów pod obeliskiem Zygmunta Różyckiego oraz dalsza część uroczystości w Świetlicy w Łęce

Patronem tegorocznych obchodów Dni Wolnościowych jest Tytus Filipowicz.

Jako uczeń dąbrowskiej „Sztygarki” rozpoczął działalność niepodległościową. Od 1897 r. był redaktorem wydawanego w Dąbrowie Górniczej „Górnika”. Współtwórca Polskiej Partii Socjalistycznej w Zagłębiu Dąbrowskim i bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego. 16 listopada 1918 roku, pełniąc obowiązki ministra spraw zagranicznych, podpisał depeszę notyfikującą powstanie państwa polskiego. W latach 1929-1932 był ambasadorem RP w USA.

Więcej informacji o obchodach Dni Wolnościowych znajdą Państwo TUTAJ.